Vaak beseffen we niet goed genoeg dat er aan boord van een roeiboot onveilige situaties zijn of kunnen ontstaan. Overigens begint veiligheid al voordat je aan boord stapt: Gladde steigers, losliggende lijnen, slechte verlichting, boten die (te) ver van de kant liggen...... Allemaal potentiële oorzaken van een onbedoelde valpartij met mogelijk letsel! 

Of je nu stuurman of roei(st)er bent, en of je nu met een heel team of alleen in je roeiboot stapt, in alle gevallen is het goed kennen van mogelijke veiligheidsrisico's van belang! Maar wie is nu eigenlijk eindverantwoordelijk in een boot?

Volgens de wet (BPR) moet ieder schip door een bekwaam persoon gestuurd worden (BPR 1.09.1), en onder het gezag van een schipper staan (BPR 1.02.1). De schipper heeft de eindverantwoording, en dus ook de eindverantwoording als het om veiligheid gaat. Bij een roeiboot met stuurman is de stuurman meestal ook de schipper en hiermee dus eindverantwoordelijke voor de veiligheid op en rond de boot, tenzij onderling is afgesproken dat een ander bemanningslid de schipper is. Bij roeiboten zonder stuur is slechts één roei(st)er de schipper en hiermee eindverantwoordelijk voor de veiligheid op en rond de boot.  En als je solo roeit ben je automatisch de schipper en eindverantwoordelijk.

Voordat je met een roeiboot het water opgaat, moet duidelijk zijn wie de schipper is! 

• De schipper kent de verantwoordelijkheden, neemt de juiste voorzorgsmaatregelen en kent de wettelijke verplichtingen. 
• De schipper bepaalt altijd of er wel of niet gevaren kan worden. Onderschat nooit de (weers)omstandigheden! 
• Als de schipper besluit uit te varen, maar je twijfelt als roei(st)er, dan mag je altijd besluiten niet mee te gaan met een training of wedstrijd. De schipper en eventuele overige roei(st)ers dienen dit besluit ook altijd te respecteren. Probeer iemand die besluit niet mee te gaan niet over te halen om toch mee te gaan. Groepsdruk kan iemand besluiten doen nemen die ze anders niet zouden nemen. Zodra de roeiboot los is van de kant moeten commando's van de schipper opgevolgd worden (BPR Artikel 1.03)
• Zorg voor voldoende en juiste uitrusting aan boord. 
• Zorg ervoor dat minimaal één of twee andere opvarenden (tenzij niet van toepassing) naast de schipper weten wat zij/hij moeten doen mocht de schipper iets overkomen. 
• Als de boot stilligt aan de kant of langszij een andere boot, nemen we - indien aanwezig - de dollen uit de dolhouders. Hiermee voorkom je dat iemand op een dol kan vallen met mogelijk ernstig letsel tot gevolg. 
• Veiligheid begint al op de wal; een gladde steiger of losliggende lijn kunnen valpartijen veroorzaken. En veiligheid eindigt pas na het verlaten van de haven na een training! 
• Zorg dat de bemanning bekend is met te nemen maatregelen bij een calamiteit. Bij voorkeur kennen minimaal 2 roeiers de noodsignalen en noodprocedures.
• Indien er een stuurman is, draagt deze bij voorkeur altijd een (zelfopblazend) reddingsvest, zeker in de koude periode najaar/winter/voorjaar. Zie pagina 'reddingsvesten'
• Zorg dat de bemanning weet wat te doen bij onverhoopt omslaan of vol water slaan van de sloep. Wees alert op onderkoeling.
• Zorg dat tijdens het roeien alle landvasten, lijnen etc netjes opgeschoten worden, zonder knopen en weer klaar voor gebruik. Idem voor stootwillen/fenders. 
• Roei je in het donker? Zorg dat je zichtbaar bent! Zorg voor de juiste navigatieverlichting, en ken de noodsignalen. Neem in het donker altijd reddingsvesten mee! Of beter; trek de reddingsvesten aan bij roeien in het donker. Zie pagina 'reddingsvesten'
• Zorg voor EHBO kennis & materialen aan boord, waaronder een reddingdeken voor ieder bemanningslid. Hiermee kun een persoon beschermen tegen onderkoeling of oververhitting. 
• Zorg voor een reservevoorraad water aan boord, tijdens warme zomerdagen kan een tekort aan water ernstige gevolgen hebben. 
• Inspecteer regelmatig de boot en let op loszittende delen, scherpe randen etc. Zorg dat deze gerepareerd, beschermd en/of vervangen worden. 
• Voorkom uitglijden aan boord, en breng antislip aan op die plaatsen waar mensen ook lopen. Controleer ook regelmatig de steiger, en zorg dat deze schoon en veilig is. 
• De schipper moet toezien op veilig bewegen aan boord, dus nooit vanaf de kant in de boot springen, nooit rennen aan boord, en altijd één hand voor jezelf en één hand voor het schip. Dus nooit materialen met twee handen rondsjouwen aan boord. 
• Overweeg het meenemen van een marifoon (hiervoor is wel een certificaat nodig), zodat scheepvaart snel is op te roepen bij een calamiteit. Op open water en water met veel scheepvaart geen overbodige luxe! 
• Stop je mobiele telefoon in een waterdichte hoes of case, en voorzie deze van een drijver. Zorg dat de KNRM app erop staat, en bij voorkeur goede navigatie en weer apps.
• Wellicht overbodig om te noemen, maar het wettelijk toegestane alcoholpromillage voor schippers bedraagt 0,5 promille en geldt voor alle schippers en voor degenen die aan het roer staan. Iedereen die een schip bestuurt moet scherp en alert zijn. Ga voor zeker en drink geen alcohol als stuurman van een roeiboot, je hebt de verantwoording voor andere opvarenden en alle andere schepen in je buurt!

Test je kennis, en doe de kennistoets! Klik hier >>

Voor meer tips, download onderstaande .pdf