De watersport kent grote risico's. Bij het roeien komt daar nog bij: varen gebeurt vaak in ranke en kwetsbare boottypes, vaak met het zicht naar achteren. Steeds vaker zetten wedstrijdorganisaties GPS-trackers in om zicht te houden op hun sporters. Niet alleen voor de sportbeleving, maar ook omdat overheden er steeds nadrukkelijker om vragen.
Het klinkt als een nachtmerriescenario, maar het gebeurt vaker dan je denkt. Een roeiboot die omslaat bij onverwacht opkomende golven. Een sporter die te water raakt en binnen enkele minuten last krijgt van onderkoeling. Of een ploeg die door mist of slecht weer de oriëntatie verliest. Bij sloeproeiwedstrijden en langere tochten op open water zijn sporters vaak niet direct zichtbaar voor supporters en wedstrijdleiding aan de kant. Precies daar biedt moderne GPS-technologie uitkomst.
Organisaties krijgen overzicht
Het Nederlandse Sportvolgen.nl is één van de partijen die zich specialiseert in GPS-tracking voor sportevenementen, met een sterke focus op roeiwedstrijden. Het bedrijf ontstond vanuit de behoefte om sloeproeiwedstrijden beter te kunnen volgen. Supporters en wedstrijdleiding konden immers maar een kort deel van de wedstrijd zien vanaf de kade.
Het cruciale verschil met individuele tracking-apps als Strava zit hem in het perspectief. Waar Strava is ontworpen voor de individuele sporter die achteraf zijn eigen prestaties wil analyseren, biedt Sportvolgen.nl een platform waarop organisaties real-time zicht hebben op alle deelnemers tegelijk. De trackingdata wordt opgeslagen op centrale servers en kan direct beschikbaar worden gesteld aan wedstrijdorganisaties. Zij kunnen zo routes van deelnemers volgen en de informatie gebruiken bij jurybeslissingen, maar vooral ook: bij calamiteiten direct weten waar iedereen zich bevindt.
De trackers van Sportvolgen worden geleverd in herkenbare oranje houders of waterdichte blauwe zakjes en visualiseren de positie van boten op een kaart via een webinterface of mobiele app. Dit stelt organisatoren in staat om boten te monitoren en direct in te grijpen wanneer dat nodig is. Bovendien biedt het systeem de mogelijkheid om een noodpositieknop te gebruiken. Met één druk op de knop wordt de exacte locatie van de sporter doorgestuurd naar de wedstrijdleiding.
Overheden eisen risicomanagement
De inzet van GPS-tracking bij sportevenementen is niet alleen een kwestie van service aan sporters en supporters. Overheden stellen steeds strengere eisen aan risicomanagement bij evenementen op het water. Gemeenten en veiligheidsregio's willen weten hoe organisatoren grip houden op hun deelnemers, hoe ze calamiteiten signaleren en hoe ze hulpdiensten kunnen aansturen.
In de praktijk blijkt dat trackingservices steeds vaker een doorslaggevende factor zijn bij het verkrijgen van evenementenvergunningen. Waar organisatoren vroeger konden volstaan met een algemeen veiligheidsplan, verwachten vergunningverleners nu concrete antwoorden op vragen als: hoe weet u waar uw deelnemers zich bevinden? Hoe snel kunt u een incident lokaliseren? Hoe communiceert u met hulpdiensten over exacte posities?
De real-time tracking en noodknopfunctionaliteit van diensten als Sportvolgen bieden organisatoren een concreet antwoord op deze vragen. Het maakt van een abstract veiligheidsplan een aantoonbaar systeem. Voor wedstrijdorganisaties is het daarmee niet alleen een instrument voor de sportbeleving, maar ook een unique selling point richting overheden.
Van live volgen naar leren: de replay-functie
Naast het live volgen van wedstrijden biedt Sportvolgen ook een replay-functie waarmee organisaties en veiligheidscommissies wedstrijden achteraf kunnen analyseren. Deze functie is niet alleen interessant voor sportieve analyse, maar speelt ook een belangrijke rol bij veiligheid én verantwoording.
Door eerdere wedstrijden terug te kijken, kunnen organisatoren potentiële risicogebieden op het parcours identificeren. Waar clusteren boten zich? Op welke punten ontstaan gevaarlijke situaties door kruisend verkeer of smalle passages? Waar hebben deelnemers in het verleden problemen ondervonden door stroming of wind? Met deze inzichten kunnen wedstrijdorganisatoren het parcours voor toekomstige races optimaliseren, veiligheidsmaatregelen gerichter inzetten en vrijwilligers en hulpdiensten op strategische posities plaatsen.
Deze data is ook waardevol in gesprekken met vergunningverleners. Organisatoren kunnen aantonen dat ze leren van eerdere edities en hun veiligheidsaanpak continu verbeteren. Het verschil met Strava wordt hier nog duidelijker: waar een individuele app alleen jouw eigen route toont, laat de replay van Sportvolgen het complete wedstrijdverloop zien met alle deelnemers tegelijk. Dat geeft een uniek inzicht in de dynamiek op het water die je als individuele sporter nooit zou kunnen reconstrueren.
Technologie is slechts één laag
Toch waarschuwt Alvin Mangel van Sportvolgen dat GPS-tracking geen wondermiddel is. Veiligheid op het water vereist een combinatie van hulpmiddelen, en begint bovenal bij bewustzijn van de sporters en organisatoren zelf.
Roeiers en organisaties moeten zich bewust zijn van de omstandigheden waarin ze het water opgaan. Dat betekent: controleren van de windkracht, watertemperatuur en stroming voordat je vertrekt. De meeste roeiverenigingen hanteren strikte roei- en vaarverboden bij windkracht 5 of meer, bij mist met minder dan 500 meter zicht, of wanneer de combinatie van water- en buitentemperatuur onder kritische waarden komt. Onderkoeling is een van de meest onderschatte gevaren van het roeien.
Daarnaast moet iedereen bekend zijn met de beschikbare hulpmiddelen. Zwemvesten zijn voor veel sporters inmiddels vanzelfsprekend, zeker voor stuurlieden in de wintermaanden. Maar de vervolgstappen bij een calamiteit zijn minder goed ingeburgerd, zowel bij sporters als bij organisatoren.
Weet wat je moet doen
Wanneer het misgaat op het water, telt elke seconde. Experts adviseren de volgende stappen:
- Als sporter in nood bel je 112. De meldkamer schakelt je door naar de juiste hulpdiensten.
- Heb je de KNRM Helpt-app? Druk dan op de oranje knop. De operator beschikt dan direct over je positie , boot- en contactgegevens.
- Heb je tijdens een event geen telefoon maar wel een GPS tracker, druk dan de noodknop van je GPS-tracker in. Dit communiceert je exacte positie naar de organisatie, die vervolgens hulp kan coördineren.
- En tijdens een wedstrijd neem je, als het kan uiteraard, ook contact op met de wedstrijdleiding via marifoon of telefoon.
- En tot slot: De combinatie van deze stappen vergroot de kans dat hulp snel ter plaatse is. Zoals elke ervaren roeier weet: op het water ben je kwetsbaar. Een roeiboot ligt dicht op het water, is moeilijk zichtbaar voor andere scheepvaart en slaat bij een aanvaring snel om.
GPS-tracking met diensten als Sportvolgen is daarmee een waardevol instrument in het veiligheidsarsenaal van de moderne watersport. De combinatie van real-time monitoring, noodknopfunctionaliteit en analyse via replay maakt het mogelijk om zowel reactief als preventief te werken aan veiligheid. Voor overheden biedt het de zekerheid dat organisatoren grip hebben op hun evenement. Maar het begint en eindigt bij de sporter zelf: met kennis, voorbereiding en het besef dat veiligheid op het water nooit een bijzaak mag zijn.